In gesprek met Wanda de Kanter, voorzitter Rookpreventie Jeugd

‘’We willen een wet op een nicotinevrije generatie per 2030’‘

Wanda de Kanter was ruim 30 jaar als longarts werkzaam in onder meer het VU Ziekenhuis Amsterdam, het Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk en het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis. In 2009 richtte zij in Beverwijk de eerste en grootste rookstoppoli van Nederland op. Wanda schreef handboeken over stoppen met roken en gaf inmiddels meer dan 1.000 lezingen. Zij is fervent voorvechtster voor een rookvrije samenleving en sinds 2009 voorzitter van Rookpreventie Jeugd.

Wat is de missie van Rookpreventie Jeugd?
“Stoppen met roken levert door de ernst van de verslaving vaak weinig en te laat wat op. Elk jaar overlijden er ruim 20.000 mensen als gevolg van een in de jeugd opgelopen tabaksverslaving. En sterker nog, er zijn nu meer dan een miljoen mensen ziek door deze verslaving. Daarom ligt de focus van Rookpreventie Jeugd op het niet beginnen. Geen mens begint nog na het 25^e levensjaar met roken, de meesten zijn al ruim voor hun 18^e begonnen. Preventie, onze naam zegt het al. Mijn tijd besteed ik tegenwoordig vooral aan rechtszaken en de antirooklobby naast het geven van voorlichting. In 2013 zijn we gestart met ‘Tabaknee’ een onderzoeksjournalistieke website over de tabaksindustrie”. Dit is een onderdeel van Rookpreventie Jeugd, net als Sick of Smoking dat de basis vormde voor onze strafzaak destijds.”

Waar strijden jullie voor?
“Ieder jaar overlijden er nog steeds 20.000 mensen aan de gevolgen van roken. En het aantal nieuwe rokers stijgt dit jaar voor het eerst in tijden opnieuw… Wij vinden dat de overheid te weinig aan preventie doet. Je kunt overal (e)-sigaretten en vapes kopen onder je 18^e. Er wordt nauwelijks gehandhaafd. De prijs gaat maar mondjesmaat en af en toe omhoog. Steeds meer raken jonge kinderen aan nicotine verslaafd hierdoor. Dat is slecht voor het jonge brein en maakt de kans op sigaretten roken veel groter. Dat moet stoppen. De overheid wil een rookvrije generatie in 2040, maar dat is NU niet wettelijk onderbouwd (dus niemand hoeft zich aan dit doel te houden) en zoals het er nu uitziet volgens het RIVM niet haalbaar!”    

Wat houdt het burgerinitiatief Nicotinee in?
“Met het burgerinitiatief zetten we in op een WET NicotineVrije Generatie vanaf 2030. Wij willen dat vanaf dat jaar, de leeftijdsgrens voor het verkoopverbod van nicotine-houdende producten aan jongeren, ieder jaar met één jaar wordt verhoogd. Daardoor ontstaat er een nicotinevrije generatie. Daarbij pleiten we, ter overbrugging tot aan 2030, voor een betere handhaving. We willen met dit initiatief de wet veranderen. Als we 40.000 handtekeningen ophalen, moet ons initiatief in de Tweede Kamer worden behandeld. En kan de wet gewijzigd worden. Niemand wil toch dat kinderen verslaafd raken vanaf hun tiende jaar? We vallen overigens huidige rokers niet aan, het gaat om een generatiegebonden verkoopverbod in de toekomst. En vanzelfsprekend zal, om in 2030 deze Wet in werking te doen gaan, onderweg de prijs structureel elk jaar met minstens 10% omhoog moeten gaan. Tegelijkertijd zal het aantal verkooppunten fors beperkt moeten worden middels een vergunningstelsel: Nicotine- houdende producten alleen nog bij de tabaksspeciaalzaak en niet in de buurt van scholen.”

Hoe kunnen anderen zich aansluiten bij Nicotinee?
“Iedere handtekening telt en is belangrijk. Ik roep dan ook iedereen op om het Nicotinee burgerinitiatief te ondertekenen op: www.nicotinee.nl  en het zoveel mogelijk bekend te maken en te verspreiden. Zo kunnen we met elkaar, kinderen in bescherming nemen tegen de verwoestende en verslavende langetermijneffecten van nicotineproducten.”

Welke partijen hebben zich aangesloten bij Nicotinee?
“Naast de Consumentenbond hebben we grote ziekenhuizen en specialistenorganisaties achter ons staan. Ik noem als voorbeeld het Amsterdam UMC, Erasmus MC, Antoni van Leeuwenhoek en de Nederlandse Internisten Vereniging (NIV). Belangrijke instellingen met veel wetenschap en kennis over rookgerelateerde ziekten. We hebben hun onvoorwaardelijke steun. Zij weten immers als geen ander hoeveel geld, tijd en (over)lijden we met ons initiatief kunnen besparen.”

Hoe ben je tot het burgerinitiatief Nicotinee gekomen met ConsumentenClaim?
“Samen met mede-initiatiefnemer Stef Smit van ConsumentenClaim hebben we dit plan opgevat. ConsumentenClaim heeft als maatschappelijk bewuste organisatie veel ervaring met burgerinitiatieven en regelgeving, dus die expertise komt erg goed uit.”